Güneş Enerjisi Sulama Sistemleri

 

Güneş enerjisi sulama sistemleri tarımsal alanda çok fazla ilgi görmektedir. Bunun en büyük sebebi ise tarımsal sulamada genelde mazot gibi fosil yakıt kullanımının ağırlıkta olmasıdır. Güneş enerjisi sulama sistemleri , fosil yakıt ile kıyaslandığı zaman amortisman süresi neredeyse 1,5 – 2 yıl gibi kısa bir süreye kadar düşebilmektedir. Peki güneş enerjisi sulama sistemleri nelerdir ve avantajları ile dezavantajları varmıdır ? Bu soruların cevaplarını vermeye çalışacağız.

Güneş enerjisi sulama sistemleri nedir ?

Güneş enerjisi sulama sistemleri ( şebekeden bağımsız sistemler ) , elektrik enerjisinin ulaşamadığı veya jeneratör gibi fosil yakı ile elektrik üreten ama çok pahalıya maliyeti olan ve genelde tarımsal alanlarda tercih edilen yenilenebilir enerji sistemleridir. Bu sistemlerin birçok çeşidi vardır . Güneş enerjisi sulama sistemleri çeşitleri şunlardır ; DC pompa ile sulama sistemi ,  akü destekli güneş enerjisi sistemleri , mobil solar römork sistemleri ve sürücü inverter ile sulama sistemleri ‘dir.

Bu güneş enerjisi sulama sistemleri ‘nin çeşitleri bunlardır ve bu sistemler kullanım büyüklüğüne , kullanım yoğunluğuna ve kullanımı yapılacak araziye göre değişkenlik gösterir. Önemli olan kısım , sizin kullanımınıza ve cüzdanınıza en uygun seçimi yapmaktır.

Ayrıca tarımsal sulama faaliyetleri ‘nde devletin verdiği teşvik ve hibeler vardır. Bazen bağlı olduğunuz bölgedeki valilikler bile bu konuda tarım ve hayvancılık ile uğraşanlara bazı teşvik ve hibeler verebilmektedir.

1.DC su pompaları ile sulama sistemleri

Dc su pompaları ile güneş enerjisi sulama sistemleri genelde yüzeysel su alanlarından , su çekmek için tercih edilmektedir. Bu sistemler çok derin kuyularda maalesef pek fazla verim verememektedir veya verim verebilecek bir sistem çok daha maliyetli olabilmektedir. Ama derin olmayan su kuyuları ve su kanalları için çok ideal bir sistemdir.

  Avantajları nelerdir ?

• Dc pompa sistemlerinin birçok avantajı vardır. Bunlardan ilki , akü gibi enerji depolama gruplarına ihtiyacı olmamasıdır. Bu durumda ekstra bir akü maliyeti ortadan kalkmaktadır ve akü bakımı gibi zorlu bir uğraşın olmamasıdır. Kısaca Akü Yok !
• Bu pompalar 54 Volt gibi düşük bir voltaj ile çalıştığı için çok fazla güneş paneline ihtiyacı yoktur. Bu durum da güneş paneline yapılacak fazladan masrafları ortadan kaldırmaktadır. Fazladan güneş paneline ihtiyacı yoktur !
• Yüzeysel kuyular , havuzlar ve su kanalları için çok ideal bir sistemdir.
• İnverter ve şarj regülatörü gibi ekstra şeylere ihtiyacı yoktur , bunun yerine dc su pompaları ‘nın kendi kontrol üniteleri vardır ve bu kontrol üniteleri ile bütün sistem çalışmaktadır.
• Dc pompalı güneş enerjisi sulama sistemleri genelde paket bir sistemdir , bu yüzden pompa da sistemin içine dahil olup ayrıca bir su pompası almanıza gerek yoktur.

  Dezavantajları nelerdir ?

• Bu sistemlerin avantajı kadar dezavantajı da vardır. En büyük dezavantajı fiyatıdır. Belki sistemin tümüne bakıldığın da çok maliyetli gözükmese de , dc su pompası ‘nın kendi maliyeti çok yüksektir. Bu pompalar 1500 TL den başlıyor ve çok yüksek fiyatlara kadar çıkabiliyor. Dc pompanın tek başına olan fiyatı çok yüksek !
• Ac pompalar arıza yaptığı zaman , herhangi bir bobinajcıya gittiğinizde kolaylıkla tamir edilebilir. Ancak , dc pompa ‘larda bu mümkün değil. Çünkü dc pompa arızalandığı zaman tekrar tamir olmuyor çünkü içinde ac pompalardaki gibi sargılar yok. Yani dc pompa bozulursa , ya garantiden değiştireceksiniz yada çöpe atıp yenisini alacaksınız. Tamiri pek mümkün değil !
• Bu sistemler , her ne kadar yüzeysel sular için uygun olsada , derin kuyularda pek işe yaramıyor . Derin kuyudan su çekmek istersenizde çok pahalıya mal olabiliyor.
• Derin kuyulara attığınızda , eğer çamur ve toprağa gömülür veya kısmi olarak gömülürse bozulabiliyor. Dc pompayı attığınız yerin temiz olması gerekiyor.

Güneş enerjili dc pompa ile sulama sistemleri bu şekildedir. Bu durum , kimisi için avantajlı ve karlı olurken , kimisi için çok mantıksız bir yatırım haline gelebilir.

2. Akü destekli güneş enerjisi sulama sistemleri

Güneş enerjisi sulama sistemleri ‘nin bir başka çeşidi ise akü destekli sulama sistemidir. Bu sistemler , aynı “Güneş Enerjisi Sistem Tasarımı” yazımızdaki formüller kullanılarak yapılabilir. Offgrid sistem tasarımı yaparak , akü kapasitesini buluyorsunuz , tabi bunu yaparken kullanacağınız pompa 220 volt ise , bu pompanın gücünü ve günlük kaç saat çalışıyorsa bunu tespit ederek , akü kapasitemizi buluyoruz. Daha sonrada akülerin dolum sürelerine uygun güneş paneli gücümüzü ve sayımızı tespit ediyoruz. Bu sistemler de genelde küçük ve orta ölçekli güneş enerjisi sulama sistemi kullanıcıları için idealdir ve daha masrafsızdır. Sistemin avantajları ve dezavantajları şı şekildedir .

  Avantajları nelerdir ?

• Tüm piyasada bulabileceğiniz pompalar ile sistemi kurabilirsiniz. Bu pompalar AC su pompalarıdır ve fiyatları dc pompalara göre çok daha ucuzdur. Pompa fiyatı çok ucuz !
• Ac pompaların arızalanması durumunda tamiratları çok daha kolaydır ve bakım – tamir maliyetleri daha ucuzdur. Herhangi bir bobinajcıda tamir ettirebilirsiniz. Masrafsız ac su pompası !
• Kurulumu çok kolaydır ve herhangi bir profesyonellik istemez.
• Sistemde kullanacağınız cihazları piyasadan çok rahat tedarik edebilirsiniz.

  Dezavantajları nelerdir ?

• Bu sistemlerde akü gibi depolama birimleri kullanıldığı için , ayrıca bir akü bakımı ve takibi gerektiriyor. Aksi halde aküleriniz başınıza iş açabilir ve çok pahalıya mal olabilir.
• Belli bir gücün üzerinde su pompası kullanmanız için ideal değildir. Çünkü , bu sistemlerde kullanabileceğiniz inverter ‘lerin maksimum gücü 5 kW ‘tır. Bu değerin üzerine çıkamayacağınız için belli bir noktada tıkanıyor ve büyük sistemleri çalıştırmaya imkan vermiyor.
• Fiyat olarak hem avantjı var hemde dezavantajı vardır. Çünkü belli bir noktaya kadar fiyat – performans durumu çok iyi olurken , belli bir ihtiyaçtan sonra yani daha fazla ihtiyaç olması durumunda , fiyat – performans çok kötü bir noktaya gelebiliyor.

Akülü güneş enerjisi sulama sistemlerinin genel olarak avantaj ve dezavantajları bunlardır. Bu sistemlerde akü işin içine girdiği için bakımları maalesef çok fazladır. Zaten bakımları düzgün yapılmadığı taktirde de çok fazla masraf çıkartabilmektedir.

3. Mobil solar römork sistemleri

Bu sistemler çok mantıklı ve çok kullanışlıdır. Mobil solar römork sistemleri genelde iki alanda kullanılır. Bunlardan ilki ormanlardaki yangın gözetleme kuleleri için Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından kullanılır. Bir diğeri ise büyük sulama göletlerindeki suyu , çiftçinin kendi tarlasını sulaması için tercih edilir. Onun dışında pek faaliyet alanı yoktur. Bu sistemler de akü bankaları vardır ve güneş paneli aracılığı ile aküler doldurulmaktadır. Daha sonra herhangi bir araç ile traktör, jeep gibi araçların arkasına aynı römork sistemi gibi takılarak istenen yere götürülebilir. Solar römork sistemlerinin avantajları ve dezavantajları şu şekildedir.

  Avantajları nelerdir ?

• Bu sistemler mobil özellikte olduğu için rahatlıkla bir yerden bir başka yere taşınabiliyor. Ayrıca birçoğunun tasarımı kompakt olduğundan rahatlıkla toplanıp , tekrar sistem açılabilmektedir. Hatta öyle sistemler varki , bunlarda bir düğmeyle güneş panellerini açıp kapatabiliyorsunuz. Kullanımı kolay ve taşınabilir !
• Taşınabilir olması , binlerce lira vererek aldığınız sistemin güvence altında olduğu anlamına gelmektedir. Herhangi bir yere bırakarak , hırsız çaldı mı , çalacak mı gibi sorularla kafanız yorulmaz. Herşey güven altında !
• Eğer solar mobil römork sistemlerini karayolları genel müdürlüğünün istemiş olduğu şartlara uygun yaparsanız ,plakanızı alıp trafiğe bile çıkabilirsiniz .

  Dezavantajları nelerdir ?

• Mobil solar römork sistemlerinin en büyük dezavantajı akü’lerdir. Maalesef akü diyorum , çünkü akünün girdiği her sistemde muhakkak bi sıkıntı çıkar. Öyleki 10 adet akünüz olsun ve bunlardan biri bozuk olsun , geriye kalan sağlam 9 akünüz de bu 1 tane bozuk akünüz yüzünden bozulacaktır. Kısaca bu sistemlerde çok fazla akü kullanıldığı için akü bakımının çok iyi ve periyodik olarak yapılması şarttır.
• İkinci dezavantajı ise fiyatıdır. Bu sistemler genelde 10.000 TL ile 45.000 TL arasında değişiyor. Bu durum da ilk yatırım bedelinin biraz yüksek olmasına neden oluyor.

Bunların dışında pek dezavantajı yoktur. Hatta öyleki , solar mobil römork sistemleri , türkiye’deki bazı e-ticaret sitelerinde bile satılmaktadır. Bunlardan birisi de tekzen firmasıdır. Ürünü eğer almak isterseniz tekzen veya aksolarmarket ‘i tercih edebilirsiniz(Unutmayın bu ürün özel siparişe göre yapılıyor).

4. Sürücü inverter ile güneş enerjisi sulama sistemleri

Orta ve büyük ölçekli sulamalar için belkide en ideal güneş enerjisi sulama çeşididir. Bu sistemler son yıllarda çok revaştadır. Sürücü inverter dediğimiz inverter çeşidi aslında normal inverter ‘in yaptığı işlevi yapmaktadır. Tek farkı ise offgrid solar inverter ‘ler 12/24 veya 48 voltu 220 volta çevirirken , sürücü inverter ‘ler 480 – 600 voltu 220 volt veya 380 volta çevirebilmektedirler. Giriş yapılacak bu yüksek voltaj değerini ise güneş panellerinin bağlantı şekilleri ile yapılabilmektedir. Sürücü inverter ‘ler için güneş panelinin watt değerinin pek önemi yoktur, bu inverterler ile güneş enerjisi sulama yapılacak ise güneş panellerinin voltaj değerlerine bakılır. Yani 60 watt güneş paneli ile de yapılabilir , 250 watt güneş paneli ile de yapılabilir. Bu tamamen hesaplamalara kalmış bir durumdur. Gelelim sürücü inverter ile yapılabilecek güneş enerjisi sulama sistemlerinin avantajlarına ve dezavantajlarına .

  Avantajları nelerdir ?

• Sürücü inverter kullanılarak , güneş panelinden aldığınız elektriği kullanacağınız 220 Volt veya 380 Volt ‘a çevirebilirsiniz. Üstelik arada herhangi bir akümülatör grubu olmadan. Bu sistemlerde akü grubuna ihtiyaç olmadığından dolayı herhangi bir akü bakımı ve masrafı istemez. Bu büyük bir avantaj.
• Kullanılacak güneş panellerinin watt (güç) değeri değil voltaj değeri dikkate alınacağı için , güneş panellerini alırken ürün yelpazeniz çok geniş olmuş olacak , bu da fiyata direk olarak yansıyacaktır.
• Orta ve büyük ölçekli sulama yapan kişi ve kurumlar için çok ideal bir sistemdir. Çünkü derin kuyu veya yüzeysel su alanları bu sistemlerde pek önemli değil . Hertürlü şart ve ortamda bu sistemleri kullanabilirsiniz.
• Sürücü inverter ile güneş enerjisi sulama sistemlerinde kullanılan su pompaları AC özellikte olup piyasada çok rahat bulunan pompalardır. Bu pompaların hem fiyatları uygundur hemde tedarik ve arıza gibi durumlarda rahatlıkla üstesinden gelinebilir.
• Sürücü inverter ‘ler insanlar tarafından pek bilinmese de piyasada çok çeşitli marka ve modelde sürücü inverter bulmak mümkündür.
• Bu sistemlere ekstra özellikler eklenerek , tarlanızın yanına bile gitmeden sulama yapabilirsiniz. Akıllı sistemlere çok rahat entegre edilebilmektedir ve yapılması da çok kolaydır.
• Jeneratöre kıyas edildiğinde , amortisman süreleri 1 yıl ile 2 yıla kadar düşebilmektedir. İlk yatırım maliyeti yüksek olsada , kendisini çok kısa sürede amorti edebiliyor.

  Dezavantajları nelerdir ?

• Eğer sürücü inverter kullanarak güneş enerjisi sulama sistemi yapacaksanız , muhakkak işi bilen birisine yaptırın . Aksi taktirde çok büyük sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Örneğin , güneş paneli voltajını iyi ayarlamak gerekiyor , aksi halde güneş panellerinizi aşırı voltajdan küle çevirirsiniz. Montajı zor !
• Sürücü inverter ‘ler piyasadan temin edilebilsede , maalesef hepsi çin malı. Hatta amerikan firması ABB ‘nin bile sürücü inverteri var ama o da çin malı . Bu inverter bozulduğu zaman muhattap bulmanız biraz zor .
• Bu sistemler güneş paneli voltajı ile çalıştığı için çok fazla güneş paneline ihtiyacınız oluyor. Bu da size hem mali açıdan kısmende olsa bi zorluk çıkartıyor.
• Yine , güneş paneli sayısından kaynaklı yer sıkıntıları olabiliyor. Eğer bu sistemi kuracağınız arazide yeterli yeriniz yoksa bu sizi sıkıntıya sokabilir.

“Setec marka sürücü inverterin incelemesi”

Güneş enerjisi sulama sistemleri ve çeşitleri genel hatlarıyla bu şekildedir. Sulama sistemlerinin çeşidi çok fazladır. Önemli olan burada sizin ihtiyacınızı en uygun ve en iyi şekilde hangi sistem karşılıyor.

Bize sorarsanız . . .

Eğer bize sorarsanız hangi güneş enerjili sulama sistemini tavsiye edelim diye , cevabımız birden çok olacaktır ;

Eğer küçük bir bahçeniz varsa , meyve ve sebze gibi kendinize göre ürünler yetiştiriyorsanız ve 0.50 kVA ‘lık güçteki gibi bir su pompası kullanıyorsanız , sizin için en ideal sistem offgrid akülü güneş enerjisi sulama sistemidir. Bu sistem , hem ihtiyacınızı karşılar , hem de daha uygun fiyatlara yapılabilir.

Eğer , büyük bir araziniz varsa ve çok fazla su tüketiminiz varsa , sürücü inverter ile güneş enerjisi sulama sistemi sizin için en ideal olanıdır. Yatırım bedelini çok kısa bir sürede ekarte edebilirsiniz.

Not : Enerjibes.com ‘a aittir , kaynak göstererek her türlü paylaşım yapılabilir.