Çağrı Mektubu İle Zengin Olmak !

 

Elektrik üretip devlete satmak belki de birçok kişinin hayalidir. Düşünsenize , rüzgar türbinleriniz var ve sürekli elektrik üretiyor veya devasa boyutta bir arsanız var ve alabildiğince güneş panelleriniz var ve bu tesisin önünde fotoğraf çektiriyorsunuz 🙂 .Evet , çok güzel bir hayal ama ulaşılamayacak bir şey değil , buna emin olabilirsiniz.

Biz bu yazımızda lisanssız elektrik üretimi için yenilenebilir enerji (özellikle güneş enerjisi sistemleri) ‘nin yan sektörü diye tabir edebileceğimiz Çağrı Mektubu Ticareti ‘ ni sizlere elimizden geldiğince anlatacağız.

Lisanssız elektrik üretimi özellikle son yıllarda ciddi anlamda artışa geçmiştir.Ama lisanssız elektrik üretimi öyle kolay bir şey değil (tabiki bu dediğimiz, ürettiğimiz elektriği devlete satmak için). Çünkü bu işin resmi prosedürü epey uzun ve meşakkatli bir süreç.

Bu işin birde Lisanslı elektrik üretim kısmı var ki buna hiç deyinmeyeceğiz , çünkü lisanslı elektrik üretimi başlı başına bir iş ve çok paranız olması gerekiyor (ki o da bizde yok zaten 🙂 . Ama biz ilerleyen zamanlarda lisanslı elektrik üretimi ile ilgili özgün bir makale yayınlayacağız.

Gelelim lisanssız elektrik üretimi ve çağrı mektubuna. Bu işin resmi prosedürü yaklaşık 6 ay ile 2 yıl arasında değişebiliyor ve resmi prosedürün bu süreç zarfında tamamlanması veya elektrik üretim tesisinizi kurabilecek duruma getirtmeniz garanti değildir. Elektrik üretim tesisinizi kurabilmeniz için ilk olarak ilgili elektrik dağıtım şirketinden Çağrı Mektubunu almanız gerekiyor.

Çağrı Mektubu nu Nasıl Alabilirim ?

Çağrı mektubu almak için birkaç resmi prosedürü tamamlamanız gerekiyor , bunlar sırasıyla İl Tarım Müdürlüğü ve Çevre Bakanlığı kurumları ile ilgilidir.

– Burada ilk yapmamız gereken metrekare fiyatı ucuz ama büyük bir arsa bulmak , ne kadar büyük olursa o kadar iyi para eder ve o kadar hızlı satılır , buna emin olabilirsiniz.

– Arsayı bulduktan sonra , lisanssız elektrik üretim yönetmeliğinde istenen belgeleri tamamlayacağız. Evrakları hazırladıktan sonra İl Tarım Müdürlüğü’ne başvurumuzu yapabiliriz. İl Tarım Müdürlüğü’nden mühendis arkadaşlar gelecekler ve size ait olan arsanızı inceleyecekler, Eğer arsanız , İl Tarım Müdürlüğü’nün istediği kıstaslarda ise arazinizi güneş tarlası veya rüzgar enerjisi üretim tesisi kurabilmeniz için onaylayacaklar ve size arsanız ile ilgili “Marjinal Tarım Arsasıdır” diye bir tebligat göndereceklerdir. Marjinal Tarım Arsası yazısı alabilmeniz için yaklaşık harcayacağınız süre 20 güne yakın, tabi araya bayram ve resmi tatiller girmezse ,aksi taktirde bu süreç daha da uzayabiliyor maalesef.

– Araziniz için Marjinal Tarım Arazisi yazısını aldıktan sonra , maalesef Çevre Bakanlığı kısmı başlıyor , evet maalesef diyorum çünkü bu zamana kadar yenilenebilir enerji özellikle de Güneş Enerjisi üretim tesisleri için ÇED muafiyeti istemelerinin mantığını çözebilmiş değilim.Çevreye hiçbir zararı olmayan ve en ufak bir zararlı gaz salınımı yapmayan bu tesislerde neden Çed Muafiyet yazısı isterler ki ! Buraya dikkat edin lütfen , çünkü ÇED Muafiyet yazısı alabilmeniz için yaklaşık 20 ile 30 günlük bir süreç var.Dua edinde uyuşuk bir memura denk gelmeyin ve şuna emin olabilirsiniz ki , henüz bu kurumlarda bile bu işlerle ilgili yetki sahibi olupta bu işten hiçbir şey anlamayan o kadar çok memur varki anlatamam. Zaten işi bilmeyen insanlar yüzünden bu süreç uzuyor.

Özellikle çed muafiyeti için Çevre Bakanlığı’nda şöyle bir saçmalık var , bunu sizinle paylaşmak istiyorum. Çed için evraklarınızı hazırladıktan sonra , bu evrakları elden teslim ediyorsunuz. Daha sonra çevre bakanlığı’ndan gelecek olan postanın yolunu gözlüyoruz. Eğer memur arkadaş yavaş ise vay sizin halinize , çünkü o evrak mümkün değil gelmez .

Çevre bakanlığı’ndan beklediğimiz evrak geldikten sonra , gelen evraktaki şifre ve kod ile “eçed” sistemine giriş yapacağız.Eçed sistemi çevre bakanlığı’nın elektronik ÇED portalıdır. Buradaki işimiz ise basitçe söylemek gerekirse , çevre bakanlığı’na elden verdiğimiz evrakların tümünün PDF formatına çevrilerek ve bu PDF dosyalarını da tek bir dosya haline getirerek eçed sistemine yüklemek olacaktır. Bunun mantığını da çözebilmiş değilim , madem evrakları elden alıyorsunuz , neden tekrar internet ortamına yükletiyorsunuz !

– Neyseki bu aşamayıda geçiyoruz ve lisanssız elektrik üretimi için ÇED Muafiyeti‘nin resmi yazısını da alıyoruz. Bu aşamadan sonra yapmamız gereken bir adet elektrik faturası aboneliği bulmak.Eğer lisanssız elektrik üretmek istiyorsanız birde tüketiminiz olması gerekiyor. Bu kısımda bana çok saçma geliyor , neden mi? Çünkü 100 TL’lik bir elektrik faturasından tasarruf sağlamak için milyon dolarlık bir elektrik üretim tesisi kuruyorsunuz.Eğer elektrik faturası aboneliğiniz yoksa başvuru yapamazsınız , işte benim mantığımın almadığı kısım da bu zaten. Normal şartlarda hiçkimse 100 TL’lik bir tüketim için milyonlarca dolar harcamaz 🙂 ama mantık bu , yapacak bir şey yok.

Ve bizde öyle yapıyoruz , elimize aldığımız bir elektrik faturası ile ( tabi bu faturanın aboneliği başvuracağınız lisanssız elektrik üretim tesisinin adına kayıtlı olmak zorundadır ) bağlı bulunduğumuz enerji dağıtım şirketine başvurumuzu yapıyoruz. Enerji dağıtım şirketi başvuru aşamasında , İl Tarım Müdürlüğü ve Çevre Bakanlığı’ndan aldığımız evrakların asıllarını isteyecektir. Buradaki başvuru aşamasını da tamamladıktan sonra geriye sadece beklemek kalıyor daha doğrusu özel dağıtım şirketinin insiyatifine bırakılıyorsunuz. Eğer canları isterlerse başvurunuzu reddedebilirler veya reddetmeyip başvuru sürecinizi başvuru yaptığınız TM (Trafo Merkezi) ‘nin kapasitesi dolana kadar uzatabilirler. Olaki şansımız yaver gitti ve bu arkadaşların keyfi yerine gelip başvurumuzu onayladılar ve çağrı mektubumuzu verdiler.(bu aşamadan sonra tedaş’a proje sunmayı unutmayalım)

Eğer çağrı mektubumuzu aldıysak , yaptığımız yatırım en az 100 de 100 değerlendi demektir , tamamen duygusal olarak tabiki . Neden mi ? Çünkü arsanız dahil veya arsanız hariç çağrı mektubunu satabileceğiniz bir piyasanın içine giriyorsunuz demektir. Türkiye’de birçok şahıs ve özel şirket çağrı mektuplarına ciddi paralar veriyor , neden mi ?

Çağrı mektubu neden satılıyor ve alınıyor ?

– Çağrı mektubu yorucu ve ciddi anlamda zaman alan bir süreç , bu yüzden büyük yatırımcılar için altın kural olan “Vakit Nakittir !” mantığı burada devreye giriyor ve büyük yatırımcılar 6 ay ile 2 yıl sürebilecek bir süreç için uğraşmak istemiyor ve vakit kaybetmek istemiyor.Buna kısa bir örnek vermek gerekirse ; büyük yatırımcımız 1 MW ‘lık bir tesis kurmayı planlıyor olsun , bunun için öncelikle araziyi bulup ve satın alması gerekiyor , daha sonra da yukarıdaki anlatmış olduğumuz işlemleri uygulayacak. Bu sürenin de 1 yıl süreceğini farz edelim , işte burada büyük yatırımcımız şunu düşünür “ben 1 MW ‘lık bir tesis ile yılda en az 600.000 TL gelir elde ederim , niye çağrı mektubu alabilmek için 600.000 TL ‘yi kaybedeyimki ?” diye hesap yapar.Tabiki bu çok mantıklı , vakit nakittir !

– Çağrı mektubu satın almanın diğer sebeplerinden birisi de yine maddidir. Lisanssız elektrik üretmek için satın alınan arazi bir risk taşır. Yatırımcı böyle riskleri hiçbir zaman sevmez , satın alacağı arsanın belirli sebeplerle bu işe uygunluğu reddedilebilir ve arsaya verdiği para boşa gidebilir.Ve bu da yatırımcıların çağrı mektuplarına para ödemesi için bir sebeptir. En az risk çok fazla para !

–  Bir diğer sebep ise TM (Trafo Merkezleri) ‘ndeki bağlantı kapasitesidir. Eğer başvuru yapacağınız tesis için bağlı olduğunuz TM’nin kapasitesi dolmuş ise -ki bu kapasiteyi öğrenmek neredeyse imkansızdır (eğer enerji dağıtım şirketinde sağlam bir bağlantınız yoksa ) .Yatırımcı bu riske girmek istemez ve çağrı mektubu satın alımı yolunu tercih eder. (Lisanssız elektrik başvuru sonuçlarını inceleyebilirsiniz)

– Son tercih sebebi ise , büyük bir piyasa haline gelen yenilenebilir enerji üretimi işi için geniş bir yelpazeye sahip olan çağrı mektubu sektörüdür. Bu sektör de yatırımcı için çok fazla seçenek vardır ve istediği şartlara sahip çağrı mektuplarını kolaylıkla bulabilir ve satın alabilir. Bu kolaylıkta yatırımcının bu yolu tercih etmesi için büyük bir sebeptir.

Çağrı Mektubum Ne Kadar Eder ?

Lisanssız elektrik üretimi ile ilgili çağrı mektupları çok çeşitli fiyatlarda satılmaktadır. Çağrı mektuplarının fiyatları genelde MW (mega watt) olarak değerlendirilir , MW fiyatı şudur veya budur vb..

Türkiye’de MW başına 60 bin Euro ile 150 bin Euro aralıklarında çağrı mektubu satışları gerçekleşiyor ve bu fiyatlar belirli niteliklere göre belirleniyor.

Çağrı mektubunun değeri hangi etkenlere göre belirlerniyor ? 

– Mektubumuzun satış fiyatını en çok etkileyen faktörlerden birisi de arsanın değeridir, arsanın fiyatı yüksekse çağrı mektubunun da fiyatı yüksektir. Ama şunu unutmamalıdır ki arsanın değeri belli bir limitin üstüne çıkarsa , çağrı mektubu satışı bu sefer imkansız hale gelir. Eğer hızlı bir satış yapmak istiyorsanız arsanın değeri çok ucuz olmalıdır.

– Eğer çağrı mektubunu aldığınız arsanın konumu Adana gibi güneşlenme süresi yüksek olan iller de ise , bu da mektubunuzun değerini yükseltecektir.Çünkü güneşlenme süresi ne kadar uzun ise tesisin de üreteceği elektrik enerjisi o kadar fazladır (bu madde güneş enerjisi için geçerlidir) . Çağrı mektubu nedir ? Çağrı mektubu neye benziyor ? isimli makalemizi okuyabilirsiniz

– Aynı şekilde , optimum rüzgar hızı ve süresi olan iller de çağrı mektubunuz var ise , buda satış fiyatınızı arttıracaktır (rüzgar enerjisi için geçerlidir) .

– Eğer çağrı mektubu ile imar iznini de birlikte çıkartabilirseniz , mektup satış rakamınız artacaktır.

– Trafo merkezi dolu ise satış rakamı artacaktır.

– Emsallerinizden çok daha aşağıda bir değere sahip arsanız var ise çağrı mektubu değeriniz artacaktır.

Bu ve benzeri bir çok madde sıralayabiliriz , ama şuda bir gerçek ki herşeyin bir değeri vardır ve ne kadar zorlarsanız zorlayın o değerin üzerine çıkamazsınız. Lisanssız elektrik üretimi sektöründe , sadece çağrı mektubu alıp satan insanlar var ve çok büyük paralar kazanabiliyor.

Eğer bana sorarsanız çağrı mektubundan net olarak ne kadar kazanabilirim diye , size şöyle bir cevap verebilirim ;

Arsanızın değeri 10 bin euro olsun (genelde bu fiyatlardadır) , bu arsanın çağrı mektubu içinde yaklaşık 10 bin euro ile 20 bin euro arasında bir masrafınız olur . Toplamda ise 1 MW ‘lık tesis için toplam 20 bin euro masrafınız olacak . Gelelim satış fiyatına , siz bu çağrı mektubunu yaklaşık 80 bin euro ile 150 bin euro ‘ya satabilirsiniz.

Çağrı mektubu ile zengin olmak böyle bir şey …

Not : Bu makale enerjibes.com sitesine ait olup , izinsiz olarak kesinlikle kullanılamaz.