Güneş Santrallerinde Yapılan Hatalar ve Eksiklikler

Güneş santralleri her ne kadar kurulumu ve işletmesi kolay gibi görünse de işin aslı öyle değildir. Eğer güneş enerjisi santralleri düzgün yapılmazsa ve iyi takip edilmezse aylık binlerce lira zararınız olacaktır. Hatta ilerleyen yıllarda çok ciddi miktarda arıza durumları bile oluşabilecektir.

Hazırladığımız bu makale güneş enerjisi santrali yaptıracaklar için hiçbir yerde bulamayacağı bilgilerden oluşmuştur. Bu işten anlamasanız dahi, aşağıda verdiğimiz bilgiler sayesinde, güneş santrali yapım aşamasında birçok noktaya dikkat edeceğinize eminim.

Bu yazımızda bir güneş santralinde yapılan hatalar hakkında gerçek resimler ile birlikte bilgiler verdik. Yine sayfanın alt kısmında işletme aşamasında dikkat edilecek hususlar hakkında tavsiyeler ekledik. Umarım faydalı olur.

Not: Bu makalenin içeriği ve resimlerinin tüm hakları enerjibes.com sitesine aittir. İzinsiz paylaşılması ve kullanılması yasaktır. Akademik çalışmalarda kullanılması için fotoğrafların fligramsız ve orjinal hallerini talep edebilirsiniz.

Güneş Santrallerinde Yapılan Hatalar

Güneş santrallerinde gözden kaçırılan ve yanlış yapılan o kadar fazla şey var ki, bu hatalar yüzünden birçok güneş santrali maalesef istenilen enerjiyi üretemiyor ya da sürekli arıza durumları meydana gelebiliyor.

Bu hatalar ve eksiklerin büyük kısmı EPC dediğimiz güneş santrali kurulumu yapan firmalarca yapılmaktadır. Hataların küçük bir kısmı ise güneş enerji santrali sahibince yapılmaktadır. Başlıca güneş santrallerinde yapılan hatalar ve eksiklikle şunlardır;

1) Güneş Enerjisi Santrali Sahasında ki Otlar

Birçok güneş santralinde maalesef otlara pek fazla dikkat edilmemektedir. Bu bir hatadır ve bu hatanın sahibi güneş santralinin sahibidir. Her ne kadar basit bir durum gibi görünse de kuru otlar oldukça yüksek risk teşkil etmektedir.

Örneğin, santral sahasında sigaranızı söndürmeden yere attığınız zaman, bu kuru otlar rüzgarın da desteği ile çok büyük bir yangına sebep olabilir.

Çözümü ise oldukça basittir. İlk olarak güneş santrali sahasında ki tüm otları temizleyeceksiniz. Akabinde tekrar ot çıkmaması için zirai ilaçlar kullanacaksınız. Bu işlemleri yılda en az 2-3 defa yapmanız gerekmektedir. Böylece, araziyi de otlardan ıslah etmiş olacaksınız. İlerleyen yıllarda ise yılda en az 2-3 defa yaptığınız işlemlerin sayısı yılda 1 defaya kadar düşecektir.

2) Ağzı Açık Borular

Güneş santrallerinde yapılan hatalar arasında yer alan ağzı açık boruların tüm sorumluluğu EPC firmasına aittir. Resimde de gördüğünüz gibi, ağzı açık olan borular hiçbir şekilde kapatılmamıştır. Peki bu durum ne gibi olumsuzluklara yol açar?

Ağzı açık borular, fare ve yılan gibi hayvanlara davetiye çıkartır. Özellikle fareler kabloları kemirmeye bayılır. Belki ilk yıllarda değil ama ilerleyen yıllarda kablolarınızda kısa devreler oluşacaktır ve ciddi hasarlara yol açacaktır.

Bu yüzden bu ağzı açık olan borular mutlaka izole edilmeli ve kapatılmalıdır.

Aslında resimde görünen montaj, zaten başlı başına bir işçilik hatasıdır. Bu boru yer altından daha düzgün bir şekilde ilgili panolara ve/veya güneş paneli dizlerine getirilseydi, böyle bir sorun olmayacaktı.

Ağzı açık olan tüm boruları kapatmalısınız.

3) Konstrüksiyonlardaki Çapakların Temizlenmemesi

Yapılabilecek en kötü işçilik hatalarının birisi de konstrüksiyonlarda ki çapakların temizlenmemesidir. Bu hata da EPC firmasına aittir. Her ne kadar göze görünmese de oldukça yüksek risk potansiyeline sahiptir.

Metal aksamlarda ki bu çapaklar oldukça keskindir. Eğer çapaklar temizlenmezse solar kablolar olası bir sürtünmede yara alabilir. Bu yaralar kısa devrelere neden olabilir. Hatta ciddi yaralanmalara bile sebep olabilir.

Mutlaka her bir konstrüksiyonun çapaklardan iyice temizlendiğinden emin olmalısınız. Güneş santrallerinde yapılan hatalar arasında en yaygın olanlardan biriside çapak temizliğinin yapılmamasıdır.

DC tarafında oluşabilecek kısa devreler inverter’ınıza da doğrudan hasar verebilir.

4) Hatalı Konstrüksiyon Montajı

Hatalı konstrüksiyon montajının da tek sorumlusu EPC firmalarıdır. Resimde ki örneği görebilirsiniz. İlgili epc firması çok kötü bir işçilik ve montaj yapmış.

Normalde çapraz köşebent parçalarının birbirini öpmesi gerekirken, her ne mantıkla yapılmış ise arada ki muazzam boşluğu görebilirsiniz. Kötü işçilik anlamında görebileceğiniz çok iyi bir örnektir.

5) Solar Kabloların Açıkta Olması

Resimde ki örnek görebileceğiniz en iyi örnektir. Bu resimde 2 adet hata bulunmaktadır. İlki, konstrüksiyonun görünen dış parçasının yanlış yönde montajıdır. Eğer kanal kısmı içe doğru baksaydı, solar kablo görünmezdi.

Maalesef, yukarıda ki durumda, görünen solar kablonun çok fazla ömrünün olduğunu söyleyemeyiz. Çünkü, sürekli güneş ışığına maruz kalacağı için, bu kablo halk dilinde “kavrulacaktır”. Bu durumda da 1-2 sene sonra işletme aşamasında ciddi kayıplarınız oluşabilecektir.

Örnekte ki hata yine EPC firmasının kötü işçiliğinden kaynaklanmaktadır. Dış kısımda ki konstrüksiyon kanal parçası 180 derece içe döndürülmeli ve solar kablo dayanıklı bir kablo kılıfı (boru,v.b..) ile dış etkenlerden korunaklı hale getirilmelidir.

6) Güneş Paneli Dizileri Arasındaki Kablo Geçişlerinin İzolesi

Güneş santrallerinde yapılan hatalar arasında pek dikkat çekmese de yüksek risk potansiyeline sahip bir diğer EPC firması kaynaklı hata da resimde gördüğünüz hatadır. Gördüğünüz gibi, solar panel dizileri arasında solar kablo geçişleri yapılmış. Ancak, bu geçişlerde solar kablolar düzgün bir şekilde dış etkenlerden izole edilmemiş.

Ayrıca bazı resimler de spiral boru ile geçiş yapılmış. Spiral borunun hiçbir koruyucu etkisi yoktur. Spiral borular güneş ışığından dolayı, belli bir süre sonra kendiliğinden kırılacak ve dağılacaktır.

Eğer bu solar kablolar iyi izole edilmezse, güneş ışığı ve yağmur, kar gibi dış etkenlerden dolayı çok kısa bir ömre sahip olacaktır.

7) Hatalı Konstrüksiyon Montajı-2

Resimde yine hatalı bir konstrüksiyon montajını görebilirsiniz. En üstte ki yatay kanal konstrüksiyon parçasının yönü hatalıdır (dışa doğru bakıyor).

Eğer bu şekilde hatalı bir montaj yapılmış ise hem kablo kirliliği hem de kabloların sürekli güneş ışığı ve yağmur gibi dış etkenlere maruz kalması sağlanmış olur. Bu durumda da bu kablolar dış etkenlerden dolayı oldukça kısa bir ömre sahip olacaktır.

Kablo kanalının daha doğrusu tüm konstrüksiyon kablo kanallarının yönü tam tersi olmalı (içe doğru bakmalı).

8) Hatalı Güneş Paneli Montajı

Yine resimler bize her şeyi anlatıyor. Resimde üst üste 2 adet dikey güneş paneli var. Ancak, üstteki güneş panelleri hatalı montaj yapılmış. Eğer üstte ki güneş panelleri 180 derece döndürülürse, hem kablo kirliliği oluşmaz hem de kablolar dış etkenlerden muhafaza edilmiş olur.

9) İnverter’a AC Kabloların Gevşek Bağlanması

Örnekte ki gibi bu güneş enerjisi santralinde ki inverter’lara giren tüm AC kablolar gevşek bağlanmış. Bu da güneş santrali faaliyete geçtikten 2-3 ay sonra inverter’ların tek tek devre dışı kalmasına sebep olmuş.

Aslında çok basit bir şey ama, 2-3 ay 4-5 adet inverter’ın çalışmaması demek aylık binlerce liralık enerji üretmemesi demektir.

Çok kötü bir işçilik ve montaj hatasıdır. Mutlaka ac kablolar iyice sıkılmalı ve yıllık periyotlar ile mutlaka tekrar tekrar vidalarının sıkılması gerekmektedir.

Aksi halde, hem inverter devre dışı kalabilir, hem de gevşekliklerden dolayı fazlar arasında kısa devreler meydana gelebilir.

10) İnverter’a DC Konnektörlerin Gevşek Bağlanması

Yine aynı güneş santralinde dc konnektörler de gevşek bağlanmış. Bu durumda kısa devre oluşmasına yol açabilir. Oldukça basit bir şey gibi görünse de konnektörlerin gevşek bağlanması sonucu, birçok güneş paneli dizisi inverter’a ya az enerji iletecek ya da hiç enerji iletmeyecektir.

DC konnektörlerin de mutlaka hem yapım aşamasında hem de işletme aşamasında belli periyotlar ile gevşekliği kontrol edilmelidir. Gevşeyenler sıkıca yuvalara oturtulmalıdır.

11) İnverter’a Bağlanan AC Kablonun Yönü ve Sıkılığı

Resimde de gördüğünüz gibi, ac kablo inverter’ın altına yukarıdan bir U çizerek girmektedir. Bu çok yanlış bir montajdır.

Kablo resimde ki durumda olduğu zaman çok gergin bir yapıya sahip oluyor. Bu istediğimiz bir durum değildir.

Eğer kablo alttan doğrudan giriş yapmış olsa AC kablomuz gergin olmayacaktır. Böylece olası arıza durumlarında yani işletme aşamasında kolay ve inverter’a zarar vermeden sökülüp takılabilecektir.

AC kablo alttan ve bir kablo kanalı ile muhafaza edilerek montaj yapılmalıdır.

12) İnverter’a Giren AC Kablonun Soketindeki Boşluklar

Üstte ki resimde de gördüğünüz gibi ac kablo giriş soketinde boşluklar bulunmaktadır. Biz bu kabloları söktüğümüz zaman, içerisinde arılar yuva yapmıştı. Bu istediğimiz bir durum değil. Oldukça potansiyeli yüksek bir tehlikedir.

Normalde, inverter’ın ac kablo girişini kapatacak izolesi içerisinde mevcuttur. Ama EPC firmasının yaptığı kötü işçilik ile ve üşengeçlikten dolayı bu parça hiç kullanılmamış. Bu durumda da arılar o boşluktan girerek yuva yapmış. İleride olası kısa devrelere neden olabilecek bir durumdur.

13) Elektrik Panolarındaki Kabloların Hatalı Renk Uygulamaları

Gerçekten de bu benim gördüğüm en amatörce yapılan hatalardan birisi. Bu işten hiç anlamayan birisine bile söyleseniz, “rengi rengine bağlanacak” diye, o bile doğru yapar.

Resimde de gördüğünüz gibi, AC kablonun nötr rengi (doğal olarak) mavi ve şaltere mavi renk ile alttan giriyor. Mavi renk ile giren nötr ucumuz, üstten kırmızı kablo ile yanda ki kaçak akım rölesinin nötr girişine şönt yapılıyor. Ardından mavi renk ile kaçak akım rölesinden nötr barasına bağlanıyor.

Diğer yandan, gri renk ile gelen faz ucumuz şaltere giriyor ve mavi renkli kablo ile fazımız kaçak akım rölesine şönt yapılıyor. Ardından kırmızı renkli kablo ile faz barasına bağlanıyor. Alın size bir havuz problemi.

Dediğim gibi müthiş bir işçilik hatası. Böyle rengarenk bir kablo düzeni sonucu, hemen veya ivedilikle müdahale edilmesi gereken bir durumda, çok ciddi tehlikeler oluşabilir. Hem can hem de mal kaybına yol açabilir.

Çok basit görünse de, oldukça önemli bir noktadır.

14) Saha Panolarının Altındaki Boşluklar

Yine çok kötü bir işçilik ve EPC hatası. Resimde ki panonun alt kısmından gelen güneş ışığını ve boşluğu görebilirsiniz. Panolarda ki bu tarz boşluklar fare gibi kemirgen hayvanlara ev sahipliği yapmaktadır.

Bu boşluklardan giren fareler ise kablolarınızı kemirerek, güneş enerjisi santralinize çok ciddi zararlar verebilir. Mümkünse bu boşlukların hiç olmaması veya olduysa bile beton veya emsal şeylerle ivedilikle kapatılması gerekmektedir.

Böylece güneş enerji santrali işletme aşamasında oluşabilecek yüksek riskli şeyleri en aza indirmiş olursunuz.

15) Arazinin Önemli Bölümlerinin Islah Edilmesi

Çok kötü bir işçilik örneğini yine resimde görebilirsiniz. Arazi eğimli ve saha panosunu oluşabilecek yağmurlardan koruyacak hiçbir şey yapılmamış. Böyle bir durumda yağmur yağdığı zaman, akan su saha panonuza girecektir. Ve işletme de ciddi sorunlara yol açacaktır.

Mutlaka, akan suyu tahliye edebilecek kanallar ve/veya engelleyebilecek direnaj uygulamaları yapmalısınız.

16) Yangın Tüpleri

Birçok güneş santralinin sadece trafo köşk kısmında yangın tüpü bulunmaktadır. Halbuki yangın tüpleri her bir saha panosunda en az 2 adet olmalı. Böylece olası bir yangın riskine hemen müdahale etme şansınız olacaktır.

Güneş santrallerinde yapılan eksikliklerden biriside yangın tüpleridir. Mutlaka santralinizde bulundurmanız gerekmektedir.

17) Yedek İnverter ve Yedek Güneş Paneli

Birçok güneş santralinde bu eksiklikler bulunmaktadır. İnverter gibi bir cihazın en az 1 adet yedeğini mutlaka bulundurmanız gerekmektedir. Çünkü, inverter arıza yaptığı zaman, tamiri ve tekrar sahaya ulaşması 1 ay gibi bir süre alabilmektedir.

Bu süreçte, üretilen enerjinin kaybını yaşamamak için yedek inverter’ınız olursa hemen montajını yapabilir ve üretime devam edebilirsiniz.

Aynı şey güneş paneli için de geçerlidir.

18) Etiketleme

Birçok güneş santralinde ki eksikliklerin arasında etiketleme de bulunmaktadır. Her bir dizi her bir sıra güneş paneli için bağlı olduğu inverter numarasını da gösteren doğru etiketlemeler yapılmalıdır.

Aynı şekilde her bir inverter numarasını gösteren etiketlemer de yapılmalıdır.

Yine saha panolarının içlerinde ki kaçak akım röleleri, sigortalar ve şalterler de doğru bir şekilde etiketlenmeli.

Böylece güneş santrali işletmesinde çok rahat edersiniz. Ve kayıplarınızı en aza indirmek için hızlı çözümler yapabilirsiniz.

19) İzleme Sistemi

İzleme sistemleri de güneş santrallerinde yapılan eksikliklerden birisidir. Mutlaka işletme aşamasına izleme sisteminizi sıkı bir şekilde takip etmelisiniz. Olası kayıplarınızı eğer ilgili dağıtım şirketi kaynaklı ise elinizde veri olur ve yasal olarak bu kayıplarınızı talep etme hakkınız olabilir.

Bu yüzden izleme sisteminiz mutlaka olmalı ve düzgün bir şekilde takip edilmelidir. En temiz enerji kaynakları arasında yer alan güneş enerjisi en çok tercih edilen yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer alır. Bu yüzden güneş santrallerini daha uzun ömürlü ve enerji kaybını minimum miktarda tutmak için güneş santrallerinde yapılan hatalar ‘ı mutlaka düzeltmelisiniz.